ความนับถือตนเอง คือ ความรู้สึกที่มีต่อตนเอง ว่าตนเองมีคุณค่า มีความสามารถ และเป็นที่รัก ภาวะความนับถือตนเองต่ำ หมายถึง ความรู้สึกลบต่อตนเอง คิดว่าตนเองไม่มีคุณค่า ไม่มีความสามารถ และไม่น่าเป็นที่รัก ภาวะนี้อาจเกิดจากหลายปัจจัย เช่น ประสบการณ์ในวัยเด็ก ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง เหตุการณ์ในชีวิต หรือความผิดปกติทางจิตใจ

ภาวะความนับถือตนเองต่ำอาจส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตในด้านต่างๆ เช่น การทำงาน ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง และสุขภาพจิต ผู้ที่ภาวะความนับถือตนเองต่ำอาจรู้สึกไม่มั่นใจ ไม่กล้าแสดงออก หลีกเลี่ยงการเข้าสังคม รู้สึกโดดเดี่ยว ซึมเศร้า หรือวิตกกังวล

หากพบว่าตนเองมีภาวะความนับถือตนเองต่ำ สามารถดูแลตัวเองได้ดังนี้

1. สำรวจความคิดและความรู้สึกของตนเอง

ขั้นแรก สำรวจความคิดและความรู้สึกของตนเองเกี่ยวกับตนเอง ว่าคิดอย่างไร รู้สึกอย่างไร บ่อยครั้งเรามักมีความคิดและความรู้สึกเชิงลบต่อตนเองโดยไม่รู้ตัว การสำรวจความคิดและความรู้สึกของตนเองจะช่วยให้เราเข้าใจสาเหตุของภาวะความนับถือตนเองต่ำ และเริ่มหาแนวทางแก้ไข

2. ปรับเปลี่ยนความคิดเชิงลบ

เมื่อเราเข้าใจสาเหตุของภาวะความนับถือตนเองต่ำแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการปรับเปลี่ยนความคิดเชิงลบ เปลี่ยนมุมมองให้มองตนเองในแง่บวกมากขึ้น ยอมรับข้อดีและข้อเสียของตนเอง มองความผิดพลาดเป็นบทเรียน แทนที่จะตำหนิตนเอง

3. ตั้งเป้าหมายและลงมือทำ

การตั้งเป้าหมายและลงมือทำจะช่วยให้เรามองเห็นความสามารถของตนเอง รู้สึกภาคภูมิใจในตนเองมากขึ้น เลือกเป้าหมายที่ท้าทายแต่ทำได้จริง ค่อยๆ ก้าวไปทีละขั้นอย่างมั่นคง

4. สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น

การได้รับความรักและการสนับสนุนจากผู้อื่น จะช่วยให้เรารู้สึกดีกับตนเองมากขึ้น เลือกคบหากับคนที่เข้าใจและสนับสนุนเรา หลีกเลี่ยงการอยู่กับคนที่ทำให้รู้สึกแย่กับตนเอง

5. ขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ

หากภาวะความนับถือตนเองต่ำส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตมาก แนะนำให้ขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ เช่น นักจิตวิทยา หรือนักจิตบำบัด ผู้เชี่ยวชาญจะช่วยให้เราเข้าใจและจัดการกับภาวะความนับถือตนเองต่ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ภาวะความนับถือตนเองต่ำเป็นปัญหาที่แก้ไขได้ เริ่มต้นจากการสำรวจความคิดและความรู้สึกของตนเอง ปรับเปลี่ยนความคิดเชิงลบ ตั้งเป้าหมายและลงมือทำ สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น และขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ หากเรามีความพยายามและอดทน จะสามารถพัฒนาความนับถือตนเองให้ดีขึ้นได้

ทั้งนี้ ผู้ที่มีภาวะความนับถือตนเองต่ำ อาจประสบปัญหาในการทำงาน เช่น

• ทำงานได้ไม่เต็มที่ รู้สึกไม่มั่นใจในความสามารถของตนเอง กลัวทำผิดพลาด ไม่อยากรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย
• ขาดความกระตือรือร้นในการทำงาน รู้สึกเบื่อหน่าย ไม่มีแรงจูงใจในการทำงาน ไม่อยากพัฒนาตนเอง
• มีปัญหาในการทำงานร่วมกับผู้อื่น รู้สึกไม่มั่นใจในตนเอง กลัวถูกปฏิเสธหรือถูกกลั่นแกล้งจากผู้อื่น
• เครียดในการทำงาน กังวลเรื่องงานตลอดเวลา กลัวทำผิดพลาด ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง

ดังนั้น การพัฒนาภาวะความนับถือตนเองจึงมีความสำคัญต่อการทำงาน ช่วยให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีความสุข