วันที่ 16 ตุลาคม วันอาหารโลก World Food Day ถูกกำหนดขึ้นโดยมีจุดประสงค์เพื่อกระตุ้นเตือนให้คนทั้งโลกมีส่วนร่วมกันจัดการกับปัญหา ความอดอยาก หิวโหย ของผู้คนที่ขาดแคลนอาหาร แต่สิ่งที่ควรตระหนักไม่แพ้กันคือการลดปริมาณของขยะอาหาร เพราะขยะจากอาหารที่เราสร้างในแต่ละวันนั้นเป็นต้นเหตุสำคัญที่ทำให้โลกร้อนขึ้น

ขยะอาหารหรือ Food Waste คือเศษอาหารที่ถูกเหลือทิ้งจากการบริโภค หรือ เป็นส่วนต่างๆที่คิดว่าไม่สามารถนำมาใช้ได้ Food Waste ที่เราพบเห็นได้ส่วนใหญ่ทั่วไปเลยก็คือ การนำอาหารมาตกแต่งจานอาหาร หรือ ชิ้นส่วนจากอาหารที่ไม่ใช้ ในประเทศไทยมีการคำนวณปริมาณของ Food Wasteจากกรมควบคุมมลพิษเป็น 64% ของขยะทั้งหมดหรือ 254 กิโลกรัมต่อคนต่อปีโดยแต่ละปีได้สำรวจออกมาได้ว่า 45% ของ Food Waste นั้นคืออาหารประเภทผักและผลไม้ 35% เป็นอาหารประเภทปลาและอาหารทะเล 30% เป็นอาหารประเภทธัญพืช และ 20% เป็นอาหารประเภทนม ผลิตภัณฑ์จากนม และ อาหารประเภทเนื้อสัตว์

เพราะสิ่งนี้จึงเกิดการ Upcycled food เกิดขึ้น ซึ่งมาจาก Upgrade + Recycling หมายถึง การนำขยะหรือวัสดุที่ไม่ได้ใช้แล้ว นำกลับมาใช้ใหม่ แต่ต้องไม่ผ่านการแปรรูปทางอุตสาหกรรมเหมือนกับการRecycle

การ Upcycle ในอาหารนั้นก็คือการนำส่วนประกอบของวัตถุดิบหรืออาหารต่างๆที่สูญเปล่ามาเปลี่ยนเป็นอาหารใหม่อีกครั้ง วิธีนี้เป็นอีกวิธีหนึ่งที่น่าสนใจในการช่วยโลกในเรื่องของการลดขยะ เนื่องจากแทนที่เราจะปล่อยให้อาหารเหล่านั้นกลายเป็นอาหารขยะไปแบบไร้ประโยชน์ วันนี้เรามีเมนูแนะนำที่น่าสนใจซึ่งสามารถใช้วัตถุดิบจากอาหารให้เกิดประโยชน์ ช่วยลดการเกิดขยะอาหาร มีอะไรบ้างไปดูกัน

แกงรัญจวน

เป็นอาหารชาววังที่มีมาตั้งแต่โบราณเจ้านายในวังมักจะเสวยอาหารไม่มากอย่างละนิดละหน่อยเท่านั้น น้ำพริกกะปิที่เหลือจากโต๊ะเสวย จึงกลายเป็นเมนูใหม่ ถือว่าเป็นอาหารที่ใช้วัตถุดิบได้คุ้มค่า ส่วนผสมสำคัญของเมนูนี้คือนำน้ำพริกกะปิมาทำ และการนำเนื้อที่เหลือมาประกอบเมนู จนออกมาเป็นแกงรัญจวนที่มีรสชาติครบรส

แกงโฮะ

เป็นแกงที่เป็นภูมิปัญญาของคนไทยในภาคเหนือในการจัดการอาหาร โดยวิธีการนำแกงต่างๆเช่นอกงฮังเลหรือแกงที่มีส่วนผสมของกะทิเป็นตัวตั้งต้นที่เหลือมารวมกัน แล้วเติมวัตถุดิบต่างๆลงไปเช่นเนื้อหมู หน่อไม้ วุ้นเส้นและผักต่างๆ

ข้าวจี่

เมนูง่ายๆที่ใครๆก็ทำได้ ข้าวจี่ถือว่าเป็นเมนูที่ลดการเกิด Food Waste ได้ดีมาก เพราะการที่เราจะนำข้าวเหนียวที่เหลืออยู่ไปทิ้ง เราลองเปลี่ยนวิธีการจัดการโดยนำไปทำเป็นเมนูอาหารได้อีกเมนู โดยการนำข้าวเหนียวไปชุบไข่ที่ปรุงรสชาติด้วยซีอิ๊ว แล้วนำไปปิ้งร้อนๆ แล้วนำมาทานเป็นอาหารทานเพลินๆได้อีกเมนู

คางกุ้งทอด

คนส่วนใหญ่เวลาซื้อกุ้งมาประกอบอาหาร มักจะทิ้งบางส่วนไป เช่น คางกุ้ง แต่ถ้าเรานำคางกุ้งมามาหมักรสชาติแล้วนำไปชุบแป้งทอดให้กรอบๆ สามารถนำมาทานเล่นหรือเป็นกลับแกล้มเวลาดูหนังได้ และตอนนี้เราก็เห็นเมนูคางกุ้งอยู่ในเมนูของร้านอาหารหลายแห่ง

Food Waste นั้นถือว่าเป็นสาเหตุใหญ่ที่ทำให้เกิดก๊าซเรือนกระจกมากถึง 8% การแก้ไขปัญหาหลักๆที่เราสามารถลงมือทำได้เลยนั่นคือ การคำนวณวัตถุดิบก่อนซื้อ หรือ ก่อนประกอบอาหารทุกครั้ง หรืออาจจะเลือกซื้อของที่เก็บรักษาไว้ได้นานก็จะช่วยลดขยะได้อีกทาง ดังนั้นถ้าทุกคนช่วยกันแก้ปัญหา ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้วัตถุดิบตั้งแต่ต้น ก็ถือว่าเป็นการช่วยลดผลกระทบที่เกิดขึ้นกับสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันได้

ที่มา

นิทรรศการสถาบันอาหาร กระทรวงอุตสาหกรรม จาก งาน SUSTAINABILITY EXPO 2022